W swoim rozważaniu podczas przejmującego nabożeństwa na Placu św. Piotra w dn. 27 marca br. papież Franciszek wypowiedział znamienne słowa: „Początkiem wiary jest świadomość, że potrzebujemy zbawienia. Nie jesteśmy samowystarczalni, sami toniemy; potrzebujemy Pana jak starożytni żeglarze gwiazd. Zaprośmy Jezusa do łodzi naszego życia. Przekażmy Mu nasze lęki, aby On je pokonał. Podobnie jak uczniowie doświadczymy, że z Nim na pokładzie nie dojdzie do katastrofy”.

W celebracjach liturgicznych nadchodzących dni Kościół daje nam wyjątkową okazję do odpowiedzi na apel papieża Franciszka i do przejścia z Chrystusem od śmierci do życia, od ciemności do światła i od lęku do nadziei. Jednak w związku z wprowadzonymi dla naszego dobra ograniczeniami, tegoroczny Wielki Tydzień będzie pod wieloma względami wyjątkowy. Abyśmy więc mogli jak najgłębiej przeżyć razem te nadchodzące dni, w nawiązaniu do dekretów Kongregacji ds. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów z dn. 19 oraz 25 marca br., wprowadzam następujące zarządzenia:

1. Wzywam wiernych świeckich do pozostania w domach i do uczestnictwa w celebracjach Wielkiego Tygodnia za pośrednictwem mediów, a także do podjęcia w tych dniach szczególnie intensywnej modlitwy rodzinnej. Pomoże w tym specjalny rytuał rodzinny, który zostanie przygotowany przez diecezję i udostępniony w mediach elektronicznych.

2.W obecnej sytuacji w parafiach nie ma możliwości przystąpienia do sakramentu pokuty i pojednania w zwyczajnej formie. Proszę więc wszystkich duszpasterzy o przypomnienie wiernym roli żalu doskonałego połączonego ze szczerą wolą wyspowiadania się, gdy to już będzie możliwe. Tych, którzy pragną skorzystać z posługi sakramentalnej, proszę o telefoniczny kontakt z duszpasterzami. Jest ona nadal możliwa indywidualnie w kościołach i przy zachowaniu wszelkich środków ostrożności (por. Dekret Biskupa Tarnowskiego w związku ze stanem epidemii w Polsce, 24.03.2020)

3. Proszę wszystkich wiernych, aby w Wielką Środę wieczorem w swoich domach przeżyli rodzinne nabożeństwo pojednania, w oparciu o przygotowany rytuał. W kontekście utrudnionego dostępu do sakramentu pokuty i pojednania, ta wspólna modlitwa pokutna, może być ważnym wydarzeniem na drodze wielkopostnego nawrócenia i przygotowaniem do świętowania męki, śmierci i zmartwychwstania Chrystusa.

4. Przypominam, że okres w którym należy przyjąć Chrystusa w Komunii św. – czego wymaga od nas trzecie przykazanie kościelne – obejmuje czas od Środy Popielcowej do Niedzieli Trójcy Świętej (czyli do 7 czerwca br.).

NIEDZIELA PALMOWA

5. W Niedzielę Palmową należy pominąć procesję z palmami oraz ich poświęcenie i – za wyjątkiem kościoła katedralnego – zastosować trzecią formę przewidzianą przez Mszał Rzymski, odczytując w ramach wstępu antyfonę na wejście w całości, a następnie odmawiając akt pokuty. W liturgii słowa należy wybrać dłuższą wersję opisu Męki Pańskiej.

6. Zachęcam wiernych do własnoręcznego przygotowania palm w domach w gronie rodzinnym, co może być okazją do wspólnej modlitwy i katechezy.

MSZA KRZYŻMA

7. Ponieważ Msza Krzyżma św. nie służy wyłącznie poświęceniu olejów, ale podkreśla jedność ludu Bożego ze swoim biskupem, dlatego w tym roku zostaje ona przeniesiona na inny termin, a jej data zostanie ustalona po ustaniu epidemii. Należy nadal korzystać z Krzyżma świętego i oleju chorych pobłogosławionych przed rokiem.

TRIDUUM PASCHALNE – ZARZĄDZENIA OGÓLNE

8. Poszczególne celebracje Triduum Paschalnego mogą być sprawowane jedynie w katedrze, kościołach parafialnych oraz w klasztorach i wspólnotach zakonnych. Tracą zatem swoją ważność wszelkie dotychczasowe przywileje dotyczące możliwości wielokrotnego odprawiania liturgii Triduum Paschalnego w danym kościele lub w kaplicach dojazdowych. Gorąco zachęcam do celebrowania jej w tych samych godzinach, co w katedrze. Będzie to wyjątkowy znak naszej jedności w tym niespokojnym czasie.

9. Wszystkie obrzędy należy odprawić bez udziału ludu, a jedynie z osobami życia konsekrowanego oraz ograniczoną do minimum asystą (wyłącznie spośród osób pełnoletnich), dbając o „szlachetną prostotę” celebracji. Tam gdzie jest większa liczba kapłanów lub osób życia konsekrowanego, nie należy dopuszczać dodatkowych usługujących, a jedynie podzielić między siebie przewidziane czynności liturgiczne.

10. W celebracjach transmitowanych należy wygłosić homilię, zaś w ramach obrzędu Komunii św. ułatwić wiernym przyjęcie komunii duchowej (czyli odmówić wybraną modlitwę komunii duchowej). W pozostałych celebracjach, z racji tego iż dokonają się bez udziału ludu, można opuścić homilię, a w jej miejsce zachować dłuższą chwilę milczenia.

11. Zachęcam duchownych, aby w tych dniach wspólnotowo celebrowali Liturgię Godzin, zaś wiernych świeckich do włączenia się w nią za pośrednictwem radia RDN Małopolska i RDN Nowy Sącz.

12. Przypominam, że Kościół w tych dniach udziela Komunii św. wyłącznie podczas celebracji liturgicznych oraz osobom umierającym. Dlatego zapraszam wszystkich pozostających w domach do komunii duchowej. W ten sposób jeszcze mocniej uświadomimy sobie, że Chrystus obecny w Najświętszym Sakramencie jest dla nas wyjątkowym i niezasłużonym darem.

13. Należy zrezygnować z urządzania „ciemnicy” i „grobu pańskiego” oraz wystawiania krzyża do adoracji. Można ewentualnie przygotować jedynie symboliczną dekorację. W związku z tym powstrzymujemy się od organizowania czuwań w kościele.

WIELKI CZWARTEK

14. W tym roku zwyczaj uruchamiania dzwonów podczas Chwała należy przenieść na rozpoczęcie liturgii Mszy Wieczerzy Pańskiej i dzwonić nimi przez dłuższą chwilę.

15. Na zakończenie Mszy św. Wieczerzy Pańskiej pomija się procesję z Najświętszym Sakramentem, który po Komunii św. od razu umieszcza się w tabernakulum. Po końcowym błogosławieństwie należy obnażyć ołtarz.

16.Wiernych świeckich zachęcam, by zamiast zwyczajowego nawiedzenia „ciemnicy”, odprawili w gronie rodzinnym tzw. „godzinę świętą”, łącząc się ze Zbawicielem w godzinie Jego konania w Ogrojcu.

WIELKI PIĄTEK

17. Na rozpoczęcie Liturgii na cześć Męki Pańskiej niech nie zabraknie gestu prostracji wszystkich kapłanów, a nawet usługujących. Będzie to szczególna okazja do przebłagania Boga za nasze grzechy i modlitwy o zahamowanie epidemii.

18.Do modlitwy powszechnej należy dołączyć dodatkowe wezwanie za dotkniętych epidemią, zaś podczas adoracji krzyża odśpiewać suplikacje.19.

19. Proszę wszystkich wiernych, aby w Wielki Piątek wyeksponowali w swoich domach wizerunek Chrystusa ukrzyżowanego. Ponieważ tego dnia można zyskać odpust zupełny za adorację krzyża, zachęcam do odprawienia w domu drogi krzyżowej i modlitwy osobistej, która pozwoli przyjąć owoce Męki Pańskiej.

WIELKA SOBOTA

20. Należy pominąć tradycyjny obrzęd błogosławienia pokarmów i wody święconej w kościołach, kaplicach i innych miejscach. Nie rezygnujmy jednak z przygotowania tradycyjnych pokarmów na stół wielkanocny i dokonajmy obrzędu ich błogosławieństwa przed śniadaniem wielkanocnym.

21. W Wielką Sobotę trwajmy w naszych domach w wyciszeniu i skupieniu jednocząc się przez modlitwę z Chrystusem pogrzebanym i udającym się do otchłani, aby wyzwolić swoje dzieci z niewoli grzechu i śmierci.

WIGILIA PASCHALNA

22. Podobnie jak w Wielki Czwartek, tak również na rozpoczęcie Wigilii Paschalnej, należy uruchomić na dłużą chwilę dzwony kościelne (zamiast w czasie Chwała).

23. Wszystkie obrzędy Wigilii Paschalnej winny być sprawowane w prezbiterium kościoła. W czasie liturgii światła nie przygotowuje się ogniska, a jedynie poświęca zapalony znicz. Po przygotowaniu paschału przechodzi się do Orędzia Paschalnego, pomijając przy tym procesję. W liturgii słowa należy odczytać wszystkie czytania. W liturgii chrzcielnej nie błogosławi się ani źródła chrzcielnego, ani wody świeconej, a tylko odmawia odnowienie przyrzeczeń chrzcielnych.

24. Ponieważ w tym roku nie ma możliwości zorganizowania procesji rezurekcyjnej, dlatego na zakończenie Wigilii Paschalnej należy uruchomić dzwony przynajmniej na 15 minut i odprawić przygotowany specjalny obrzęd ogłoszenia zmartwychwstania Chrystusa. Będzie to dla nas znakiem, że pomimo trudnej sytuacji jesteśmy wezwani do wielkanocnej radości.

25.Wiernych świeckich, którzy będą uczestniczyli w celebracji Wigilii Paschalnej za pośrednictwem mediów, zachęcam, by na czas odnowienia przyrzeczeń chrzcielnych zapalili świece, wspominając, że właśnie przez ten sakrament Chrystus przeprowadził nas ze śmierci do nowego życia.

CHRZEST ŚWIĘTY

26.Chrzest dzieci można przenieść na Niedzielę Zesłania Ducha Świętego. Jeżeli jednak rodzice nie chcą zwlekać, powinien być on celebrowany poza Mszą św. z liturgią słowa (por. Rozdział II Obrzędów chrztu dzieci), nawet w dni powszednie. W zaistniałej sytuacji nie jest możliwe celebrowanie chrztu wielu dzieci równocześnie. Za każdym razem należy pobłogosławić świeżą wodę i starannie oczyścić chrzcielnicę.

Tarnów, 31 marca 2020 roku.

† Andrzej Jeż
BISKUP TARNOWSKI

„Boże mój, Boże, czemuś mnie opuścił?” /Psalm/

Świętujemy dziś Niedzielę Męki Pańskiej, zwaną również Niedzielą Palmową. Otwiera ona Święty Czas Wielkiego Tygodnia – czas najważniejszych wydarzeń w całym roku liturgicznym. W ciągu najbliższych dni będziemy świadkami uobecniania się Zbawczej Męki, Śmierci i Zmartwychwstania Jezusa Chrystusa. W trakcie całego Wielkiego Tygodnia, Kościół pragnie przypomnieć nam o tych wszystkich wydarzeniach z życia naszego Pana, jakie się dokonały aby się wypełniło Pismo.

Wspominamy dziś triumfalny wjazd Chrystusa do Jerozolimy, królewskiego miasta, który zapowiedział już prorok Zachariasz: Wznoś okrzyki, Jerozolimo! Oto twój król przychodzi do ciebie, sprawiedliwy, zwycięski i pokorny, jedzie na ośle, na osiołku, źrebięciu oślicy (Za 9,9).

Tak jak Jezus, wkroczył do Jerozolimy, miasta w którym rozegrało się Misterium Jego Śmierci i Zmartwychwstania, tak i my, chciejmy wkroczyć dziś z pokorą na sposób duchowy w wydarzenia Wielkiego Tygodnia, czasu, w którym uobecnia się nasze Odkupienie.

„Ja jestem zmartwychwstaniem i życiem. /J 11, 1-45/

Z dzisiejszą niedzielą wstępujemy już w okres Meki Pańskiej. Kościół w dzisiejszych czytaniach, szczególnie w ewangelii, stawia przed nami Jezusa jako prawdziwego Boga, który dokonuje jednego z największych swoich cudów, tj. wskrzeszenia Łazarza.

Chrystus wskrzeszając Łazarza ukazuje się jako Pan życia i śmierci. On przyszedł, by ludziom dać nadzieję życia wiecznego. Spełnia się zapowiedź proroka Ezechiela, że Bóg otworzy groby i obdarzy swym duchem nasze śmiertelne ciała. Przez chrzest święty otrzymaliśmy Ducha Świętego i chociaż umieramy, jest w nas pierwiastek życia wiecznego — poucza św. Paweł. Przez pokutę zyskujemy na nowo nadzieję życia wiecznego.

Dziękujmy Bogu za nadzieję życia i zmartwychwstania, którą nas napełnia Chrystus przez swą ofiarę na krzyżu.

Kochani Bracia i Siostry. Przeżywamy Rok Liturgiczny pod hasłem: Oto wielka Tajemnica Wiary, dlatego też w sposób szczególny koncentrujemy się na Eucharystii, która jest źródłem miłości i jedności naszego Zbawiciela z nam.

W dzisiejszym naszym rozważaniu, pragnę podjąć refleksję nad Komunią św. duchową zwaną również Komunią pragnienia oraz przyjmowaniu Komunii świętej na rękę. Samo łacińskie słowo „communio” tłumaczy się jako „zjednoczenie”, „połączenie”, „więź”. Komunia św. jest więc zjednoczeniem z Chrystusem. Św. Jan Paweł II w encyklice o Eucharystii napisał: “W Eucharystii znajduje swój kres wszelkie ludzkie pragnienie, ponieważ tu otrzymujemy Boga i Bóg wchodzi w doskonałe zjednoczenie z nami. Właśnie dlatego warto pielęgnować w duszy stałe pragnienie Sakramentu Eucharystii. Tak narodziła się praktyka “komunii duchowej”, szczęśliwie zakorzeniona od wieków w Kościele i zalecana przez świętych mistrzów życia duchowego. Św. Teresa od Jezusa pisała: “Kiedy nie przystępujecie do komunii św. i nie uczestniczycie we Mszy świętej, najbardziej korzystną rzeczą jest praktyka komunii duchowej… Dzięki niej obficie jesteście naznaczeni miłością naszego Pana”.

Podobnie jak poprzez Komunię św. sakramentalną kiedy to uczestniczymy we Mszy św. i przyjmujemy Ciało Chrystusa do naszych serc, tak i przez Komunię św. duchową następuje w nas obfite pomnożenie łaski Bożej. Komunia św. duchowa to wzbudzenie w sobie gorącego pragnienia przyjęcia Pana Jezusa w Komunii św. i połączenia się z Nim. To wędrówka naszym sercem do kościoła, gdzie w tabernakulum przebywa nasz Pan. Tam, gdzie świeci czerwona lampka, obecny jest rzeczywiście i substancjalnie nasz Pan Jezus Chrystus z Bóstwem, Duszą Ludzką i Ciałem ukryty pod postacią chleba.

Moi Kochani! Wiemy, że przez wiele wieków wierni przyjmowali Komunię św. sakramentalną tylko kilka razy w roku, a zazwyczaj na Mszy św. przyjmowali Komunię św. duchowo. Jedynie kapłan spożywał Najświętszy Sakrament, a wierni łączyli się duchowo z intencją kapłana. Przez to również zdobywali wiele łask. Z czasem jednak Kościół podkreślił Komunię sakramentalną wiernych i dziś tak wielu z nas przyjmuje Komunię św. na każdej Mszy św. – kiedy jesteśmy w stanie łaski uświęcającej.

Często więc – w naszych codziennych czynnościach – przenośmy się duchem przed tabernakulum, by wielbić Boga ukrytego w Najświętszym Sakramencie wraz z aniołami, które cały czas uwielbiają Przenajświętszy Sakrament. Padnijmy na kolana w duchu przed tabernakulum i oddawajmy Mu chwałę i uwielbienie. Możemy odmówić przy tym znaną modlitwę: „Niechaj będzie pochwalony Przenajświętszy Sakrament teraz i zawsze i na wieki wieków. Amen”. Możemy wyobrazić sobie obrzęd przyjęcia Komunii św. i odmówić w sercu akt pokuty, Ojcze nasz, Baranku Boży, Oto Baranek Boży…

Komunia św. duchowa powinna być przyjmowana, kiedy nie możemy być w na Mszy świętej niedzielnej np. z powodu choroby, obowiązkowej pracy, zbyt odległego miejsca odprawiania Mszy świętej lub szalejącej epidemii. Najlepiej jest wtedy połączyć się ze wspólnotą parafii, która gromadzi się w tym czasie na Eucharystii w kościele parafialnym i przyjąć Komunię św. duchową. Własnymi słowami zaprośmy wtedy Jezusa do naszego serca i poprośmy, by w nim pozostał. Sam Jezus mówił o tym: „Jeśli Mnie kto miłuje, będzie zachowywał Moją naukę, a Ojciec mój umiłuje go i przyjdziemy do Niego i będziemy u niego przebywać”.

Moi Drodzy! Wiemy, że święci praktykowali Komunię św. duchową. Bł. Agata od Krzyża czyniła to dwieście razy dziennie, a o. Piotr Faber, pierwszy towarzysz św. Ignacego Loyoli, zwykł mawiać, że Komunia św. duchowa jest wielkim środkiem do przyjmowania Komunii św. sakramentalnej z wielkim błogosławieństwem.

W Komunii św. duchowej naśladujemy więc tęsknotę wiernych Starego Testamentu, którzy wyczekiwali na przyjście Mesjasza-Odkupiciela. Niech nasze serca poruszą się z radości na przyjście Pana, jak św. Jan Chrzciciel poruszył się z radości w łonie św. Elżbiety na spotkanie z Chrystusem obecnym w łonie Najświętszej Maryi.

Praktykujmy więc Komunię św. duchową np. przy modlitwie porannej i wieczornej, a także jak najczęściej w ciągu dnia. Może szczególnie w chwilach zmęczenia i chwilach smutku. Również podczas samej Mszy świętej – na początku, w jej połowie i na końcu, jak zalecają święci. By przyjmować Komunię św. duchowo wystarczy być w stanie łaski uświęcającej, uczynić to pobożnie i z wiarą. Jeśli nie jesteśmy w stanie łaski uświęcającej, to wzbudźmy w sobie akt skruchy, czyli żalu doskonałego (z miłości do Boga i połączonego z rychłym pragnieniem spowiedzi św.). Wtedy już uzyskujemy stan łaski i możemy przyjmować Komunię św., w tym Komunię św. duchową. Nie obowiązują tu żadne posty, jak przed Komunią św. sakramentalną. Wystarczy z wiarą uczynić akt tęsknoty za Chrystusem Eucharystycznym. Najważniejszy w Komunii duchowej jest akt doskonałej miłości Boga, ponieważ ten, „kto trwa w miłości, ten trwa w Bogu, a Bóg w nim”.

Moi Kochani! Dnia 9 marca 2005 roku biskupi zgromadzeni nazebraniu plenarnym jednogłośnie przyjęli, żewPolsce Komunii świętej udziela się przezpodanie Hostii wprost doust. Jeżeli jednak ktoś poprosi, gestem wyciągniętej dłoni, oKomunię świętą narękę, należy mu Jej wtaki sposób udzielić. Każdy, kto przyjmowałby Najświętszą Hostię na dłoń, powinien pamiętać oodpowiedniej postawie i ułożeniu rąk. Komunię świętą należy przyjmować na lewą dłoń podtrzymywaną przezprawą, anastępnie, stojąc przedkapłanem, prawą ręką włożyć Hostię do ust; wżadnym wypadku nie wolno odchodzić zHostią nadłoni odołtarza. Obecnie w Polsce jak również na całym świecie w związku z zagrożeniem epidemicznym jakie niesie ze sobą koronawirus, Komunia św. udzielana jest tylko na rękę, co w obecnej nadzwyczajnej sytuacji może być, zwłaszcza w przypadku osób chorych czy narażonych na zarażenie, konieczną formą miłości bliźniego. Wiem, że dla niektórych osób może to stanowić duchową trudność, ale pamiętajmy, że to miłość jest ostatecznym wypełnieniem każdego prawa i to ona każe nam zadbać o dobro i zdrowie osób, z którymi łączy nas wspólnota liturgiczna.

Prośmy więc Pana, by łącząc się z nami poprzez Komunię św. sakramentalną oraz jeszcze częstszą Komunię św. duchową, czyli Komunię pragnienia, odnawiał nieustannie sanktuarium naszego serca!